Voor menig paramotorvliegers is het oversteken van de waddenzee een item op hun paramotor to-do-list. Vrijdag 23 augustus hebben Bart Lablans en Richard Poot dit na zorgvuldige voorbereiding gedaan, waanzinnig.
Bart was zo vriendelijk om een stuk te schrijven over oa. wat er allemaal bij komt kijken om zo’n uitdagende vlucht veilig uit te kunnen voeren.
Afgelopen vrijdag 23 augustus hebben Bart Lablans en Richard Poot succesvol een poging gewaagd de Waddenzee over te steken naar Schiermonnikoog. Wat voor voorbereiding kwam daar zoal bij kijken en hoe was de ervaring?
“Wonend in Groningen en gestudeerd hebbende op Terschelling, is de Waddenzee een bekend terrein en vanaf het moment dat ik begon met paramotor vliegen is het vliegen naar de eilanden een wens.
In de maanden voorafgaand aan de poging heb ik op een rij gezet wat de voorwaarden waren om deze tocht te ondernemen.
1 – Het moest zo veilig als mogelijk is.
2 – De oversteek moet regeltechnisch legaal zijn.
3 – Het moet geen negatieve impact genereren op de paramotor sport.
Om de vlucht veilig uit te voeren heb ik als zeevarende en dus goed getraind met overleving en redding op zee, een risicoanalyse gemaakt met de mogelijke gevaren gedurende de oversteek en hoe deze af te dekken.
Punten die opgemerkt zijn waren onder meer: wat als er een motor-out is boven het wad, hoe te landen, te blijven drijven, nood in te schakelen, tijd te hebben tot hulp ter plaatse kan zijn etc.
De paramotor heb ik uitgerust met inflatables, de oversteek moest gestart worden met afgaand tij (om de periode op een eventuele zandplaat zo groot mogelijk te maken), de wind moest van zee komen maar niet krachtig zijn (noorderwind) en ik was voorzien van een maritieme VHF om de kustwacht in te schakelen.
De bovenstaande punten maakte de vlucht niet alleen weer maar ook tij afhankelijk en beperkt de mogelijke momenten behoorlijk.
Met een totale te vliegen afstand van 100 km, moesten eventuele andere deelnemers voorzien zijn van een snel scherm om niet overdreven lang boven het water te vliegen en qua brandstof en tijd de vlucht ook uit te kunnen voeren. Zelf vlieg ik met een Niviuk Link 2 (23 ) waarbij ik met trimmers open een luchtsnelheid van 55 km/u heb.
De lange oversteek zou 7km betreffen en de korte oversteek 4km, in beide gevallen met zandplaten ertussen als escape in het geval dat. Met een glijgetal van 1/7 zou theoretisch 500 meter een minimale vlieghoogte zijn op het verste punt van de vlucht.
Om de vlucht legaal te mogen uitvoeren waren er nog een aantal voorwaarden. Opstijgend een aantal kilometers buiten de stad Groningen, valt dit deel van de vlucht binnen TMA Eelde (met een permanente TMZ van 1200 ft), terwijl verder in het noorden van de provincie als ook op het wad en de eilanden Nieuw Milligen TMA A van toepassing is. TMA A heeft tot 16:00 een TMZ op 1200 ft en daarna op 6500 ft. Dit betekent dat om een veilige hoogte aan te houden, de vlucht verder beperkt is tot de avonduren of het weekend.
Om de situatie nog verder te compliceren liggen in noord Groningen Militaire luchtruimen EHR2(A, B & C). Hier mag wanneer actief niet in gevlogen worden. Dus met actieve NOTAM’s op deze gebieden is er naar Schiermonnikoog niet over te steken.
Dat laatste regeltechnische limitatie is de minimum vlieghoogte boven het wad, welke 1500 ft bedraagt. Dus samenhangend met de TMZ eisen kan er door een paramotor alleen worden overgestoken in de avonden en weekenden. De juiste hoogte op de juiste plaats is dus zeer belangrijk.
Om in staat te zijn om live de positie en luchtruimindeling in de gaten te kunnen houden vlieg ik met een iPad mini (+GPS) met de EasyVFR app.
Het laatste deel voorbereiding betrof potentiele negatieve impact in het geval van te laag vliegen, lang boven natuurgebieden hangen of een motor-out hebben met een noodlanding in een natuurgebied. Om deze reden hebben we besloten om alleen over het Noordzeestrand van Schiermonnikoog te vliegen en de natuurgebieden aan de zuidkant links te laten liggen. Ook is de vliegtijd en hoogte boven het Lauwersmeer zo kort en hoog mogelijk gehouden.
Toen alle bovengenoemde voorwaarden in het groen stonden voor afgelopen vrijdagavond heb ik (ook omdat ik de plannen al eerder met hem had besproken) Richard uitgenodigd, daar hij buiten een goede vriend, een ervaren piloot is, met een snel scherm en hij buitengewoon goed begrijpt wat de risico’s zijn. Om de eerste poging te ondernemen met een grote groep vliegers achtte ik niet veilig.
Richard en ik zijn om 18:20 opgestegen vanuit Groningen en in een rechte lijn naar de kust bij de Oostkant van Schiermonnikoog gevlogen. De wind was niet alleen zeer rustig op hoogte, er was op 600 meter praktisch geen tegenwind meer. Na 28 minuten vliegen bereikten we de kust. Eenmaal boven het Wad was het vooral een bizar gevoel alleen water om je heen te hebben. Waar ik in mijn planning niet vanuit gegaan was, is dat er behoorlijk wat pleziervaart op het wad voer, wat in het geval van een noodlanding een extra optie zou zijn. De eerste oversteek duurde 12 minuten maar voelde een eeuwigheid door de bijzondere uitzichten met de laaghangende zon boven de andere eilanden (Ameland en Terschelling). Het zicht was zo goed dat buiten Borkum ook een aantal andere Duitse eilanden goed te zien waren.
Eenmaal vliegend boven Schiermonnikoog viel me op hoe weinig menselijke inmenging je ziet aan de oostzijde van het Eiland, geen huisjes, geen sporen op het strand, alleen natuur.
De vlucht langs het Noordzeestrand duurde 25 minuten, welke de mooiste uit mijn huidige paramotor ‘carrière’ zijn. De zakkende zon voor ons, de het hele eiland naast ons, de kust op de achtergrond en de bijzondere vloeiende lijnen van de leeglopende Waddenzee en aparte patronen van de duinenrijen. Ondanks mijn passie voor fotografie was ik slechts deels gefocussed op het maken van foto’s, je wilt het namelijk ook beleven.
Aangekomen aan de westzijde van het eiland stegen we weer naar 600 meter en voelde de 4 km oversteek naar vaste land gek genoeg kort aan. Deze duurde slechts 8 minuten, maar omdat je naar de kust kijkt in plaats van de zee voelt het minder alsof je boven zee vliegt en ervaar je het volledig anders dan andersom.
We hebben omdat we door de weinige wind sneller waren dan gepland, om het Lauwersmeer in plaats van over de Marnewaard gevlogen en genoten van een heerlijke avondvlucht boven het Reitdiep.
Na 100 km te hebben afgelegd en 2 uur en 23 minuten vliegen stonden we om 20:43, 10 minuten voor zonsondergang weer veilig aan de grond. Het voelde alsof het geen moeite had gekost en er geen voorbereiding aan vooraf was gegaan, een gevoel dat ik doorgaans alleen heb juist als alles goed is voorbereid.”
Copyright van de foto’s ligt bij Bart Lablans.
